Hè qua đi thu lại đến, có dịp hãy đặt chân lên vùng đất Tây Bắc Để thưởng thức món cốm Tú Lệ, mỗi hạt đều mang hương vị thơm, dẻo, ngọt và thoang thoảng hương núi rừng. Còn chần chừ gì mà chưa lên Tây Bắc để hòa mình với mùa vàng và nhâm nhi những món ăn tuyệt với từ những hạt cốm xanh non nhỉ.
Cốm Tú Lệ
Tú Lệ ở đâu?
Yên Bái nổi tiếng với những thửa ruộng bậc thang trải dài ở Mùa Cang Chải, nhớ đến Suối khoáng nóng Trạm Tấu. Nhưng còn một địa điểm khá thu hút ở trên Yên Bái, khiến cho bao bạn trẻ mê mẩn đó là Thung lũng Tú Lệ.
Thung lũng Tú Lệ với chiều rộng gần 3.000ha nằm trong huyện Văn Chấn, lọt thỏm dưới 3 dãy núi Khau Phạ, Khau Song và Khau Thán như một bức hoạ của một nghệ sĩ tài ba về thiên nhiên núi rừng. Đặc biệt, mỗi độ thu về là cả thung lũng Tú Lệ lại ngập tràn trong hương thơm của những hạt cốm xanh non. Bước chân qua từng bản làng bạn sẽ cảm nhận được rõ hương thơm cốm mới cùng nếp sống sinh hoạt bình dị mà yên bình đến lạ kì của người dân nơi đây.
Cốm Tú Lệ có vào tháng mấy?
Cốm Tú Lệ là món quà mà thiên nhiên ban tặng đến từ những thửa ruộng bậc thang cho người dân vùng Tây Bắc. Hạt cốm xanh mởn trên những bông lúa, tròn mây mẩy, thơm lừng cả cánh ruộng. Vị dẻo của cốm, thơm lừng hương lúa mới đã níu kéo không biết bao nhiêu là du khách dùng chân lại để thưởng thức hương vị ngây ngất lòng người này.
Mùa cốm mới bắt đầu vào tháng 9 tháng 10, khi ấy đồng ruộng bậc thang từ xanh chuyển sang vàng, người dân nô nức rủ nhau đi thu hoach. Do cốm phải làm từ lúa non, nên mùa thu là mùa duy nhất có cốm. Về với Tú Lệ Yên Bái mùa thu, bạn sẽ đắm chìm trong hương thơm lừng của cốm non và tiếng nhịp nhàng của chày cối giã cốm.
Cốm Tú Lệ khác hẳn với cốm làng Vòng Hà Nội hay cốm tại nơi khác. Tuy cùng là giống nếp tan nhưng cốm có mùi vị đặc trưng khác hẳn. Tất cả là do tinh hoa đất trời tạo nên. Khí hậu vùng Tây Bắc quanh năm mát mẻ, chênh lệch biên độ ngày và đêm tương đối lớn. Do đó, lúa ở đây được tích năng lượng cao, mang lại cho hạt cốm một vị thơm ngon xao xuyến lòng người.
Cốm Tú Lệ được làm ra như thế nào?
Với người dân nơi đây, cốm Tú Lệ không chỉ là đặc sản Tây Bắc mà còn là biểu tượng văn hóa. Quanh năm làm bạn với chiếc cày, chiếc cối thì đồng ruộng bậc thang và món cốm tươi ngon đã trở thành niềm tự hào của họ. Do đó, các công đoạn làm ra hạt cốm đều được người dân nâng niu, tỉ mỉ.
Cốm Tú Lệ Yên Bái
Để tạo ra những hạt cốm tươi ngôn không hề dễ. Sáng sớm vẫn còn hơi sương, bà con người Thái đã phải ra đồng lựa lúa. Cốm ngon là khi lúa vẫn còn ngậm sữa. Chưa kể lúa cắt xong phải làm ngay kẻo cốm mất tươi, mất ngon.
Đôi bàn tay khéo léo sau khi tách lúa non sẽ được đãi qua nước và cho vào rang. Theo dân bản, rang cốm là quan trọng nhất. Từng công đoạn chuẩn bị đến làm cốm rất tỉ mỉ của người dân: lựa chảo thật kĩ, bếp lò rang phải dùng củi, nồi phải là nồi gang. Cốm trong quá trình rang ở lửa nhỏ, để hạt lúa đều nở bung chấu. Khí ấy hạt cốm mới ngon.
Cách làm cốm Tú Lệ
Lúa rang xong sẽ để nguội rồi đem đi giã. Thời gian giã cốm sẽ khác nhau tùy vào độ non của lúa. Thông thường, khoảng 10 lần đạp chày đảo cốm là xong một mẻ cốm. Cuối cùng, dân bản sẽ dùng sàng lọc cốm và gói vào lá dong để giữ trọn vị thơm tinh hoa của đất trời trong từng hạt ngọc xanh. Mẻ cốm tươi xong cũng là lúc mặt trời lặn.
Vất vả thế, giá trị kinh tế lại không cao nhưng họ làm cốm là vì giá trị tinh thần. Thành quả lao động của họ được đền đáp là khi món cốm được truyền ra xa. Có người dù ở Đà Nẵng cứ thu lại lặn lội lên Tây Bắc thưởng thức cốm Tú Lệ Tây Bắc. Chỉ vậy thôi là đủ làm ấm lòng người dân Tú Lệ rồi.
Cốm Tú Lệ làm món gì ngon
Cốm Tú Lệ trở thành thương hiệu mỗi khi ai nhắc đến Tây Bắc. Họ dùng cốm Tú Lệ làm quà mang về sau mỗi chuyến đi. Những hạt cốm xanh non còn trên bông lúa qua bàn tay lao động khéo léo tỉ mỉ đã tạo nên đặc sản nức tiếng vùng Tây Bắc.
Xôi cốm Tú Lệ
Dân miền xuôi đến đây không còn xa lạ với món xôi cốm Tú Lệ nhưng thưởng thức xôi cốm Tú Lệ lại mang một hương vị hoàn toàn khác biệt. Thiên nhiên ưu ái vùng núi rừng ban tặng cho nguồn nước trong vắt đã tạo nên sự khác biệt trong từng hạt gạo mà không nơi nào có được.
Xôi cốm mang màu đặc trưng xanh lá của núi rừng, từng hạt xôi dẻo thơm lừng hương lúa. Cắn một miếng, sự hoà quyện giữa đậu xanh, nước dừa thơm lừng vs từng sợi dừa trắng sẽ làm bạn ngây ngất ngay lần đầu.
Xôi cốm Tú Lệ
Chè cốm Tú Lệ
Từ những hạt cốm dẻo thơm ta có thể chế biến thành món chè cốm. Những hạt cốm xanh non hòa quyện với hương hoa bưởi nồng nấu lên tạo thành món chè cô s vô cùng hấp dẫn. Chè cốm dược nấu cùng ngô nếp, ninh mềm, khi chín múc ra bát rắc lên một ít dừa tươi thái mỏng. Nếm thử muỗng đầu sẽ nhớ mãi không quên hương vị thanh mát, ngọt bùi của hương cốm đầu mùa này.
Chả cốm Tú Lệ
Những ngày thu lành lạnh, ngồi quây quần gia đình bên mâm cơm nóng hỏi có đĩa chả cốm thơm lừng thật tuyệt . Người dân trộn những hạt cốm xanh non trộn cùng thịt xay, gia vị và mỡ. Sau đó nặn thành những miếng chả nhỏ cỡ lòng bàn tay. Miếng chả cốm sẽ được hấp qua sau đó chiên vàng trên chảo dầu nóng, khi ăn thái miếng nhỏ vừa miệng ăn cùng với cơm thì còn gì bằng nhỉ.
Chả cốm Tú Lệ
Phượt Tây Bắc mùa cốm Tú Lệ
Ngoài cốm Tú Lệ, đến Tây Bắc ta có thể đi phượt. Khi đi phượt bạn sẽ cảm nhận được hết vẻ đẹp của núi rừng Tây Bắc: Cánh đồng lúa bạt ngàn, hương thơm của rừng cây, cái gió lành lạnh đặc trưng của mùa thu. Hơn cả là bạn sẽ được ngắm trọn vẹn vẻ đẹp của cánh đồng hoa tam giác mạch.
Bài viết trên đã cung cấp đủ thông tin cho bạn hiểu hơn về cốm Tú Lệ. Không chỉ vậy bạn còn có thể lựa chọn phượt dạo chơi vùng núi Tây Bắc. Bạn sẽ tận hưởng hết trọn vẹn vẻ đẹp thanh bình nơi đấy.
